dodencel poperinge

In het stadhuis van Poperinge, vlak bij de markt, waren oorspronkelijk 4 cellen ondergebracht. Twee ervan werden in het voorjaar van 1997 gerestaureerd. De cel aan de straat is helemaal authentiek met WC pot, slaapbrits en originele deur: de cel aan de binnenplaats nodigt via het beeldend werk van Paul Reniere uit tot reflexie. In beide kamers gaan alle graffiti terug tot de periode van de Eerste Wereldoorlog. In de bijna 4 jaar dat Poperinge in de oorlogszone lag, werden deze cellen vele duizenden keren gebruikt voor opsluiting van soldaten. Vaak ging het niet meer dan om een vechtpartij of om openbare dronkenschap. De wat doelloze tot schunnige soldatentaal op de muren van de cellen zijn er de neerslag van. Soms wachtte men hier ook om voor een krijgsraad te verschijnen zoals Pte Finlay uit Durham in één van de muren kraste: “27 days absent without leave- court martial”; hij ontsnapte aan de doodstraf! Anderzijds verbleven hier ook zeker 3 beklaagden die in Poperinge werden opgepakt maar later elders werden berecht en geëxecuteerd. De dodencel is de getuige van het laatste eenzame verblijf in de enkele uren tussen de proclamatie en de executie van de straf. In die momenten lieten veel ter dood veroordeelden zich bijstaan door een aalmoezenier of dokter.

De muur met de paal waartegen de veroordeelde werd geplaatst op de binnenplaats van het stadhuis.

foto's van ter dood veroordeelden in de dodencel

de slaapbrits

Shot at dawn

Na de ter dood veroordeling werden de stukken van de krijgsraad ter confirmatie voorgelegd aan de hogere legerleiding.  Van de brigade, over de divisie en het corps ging het naar het leger en tenslotte naar de opperbevelhebber. Alleen wanneer deze laatste (John French eerst, daarna Douglas Haig) zijn goedkeuring gaf, kon de straf worden uitgevoerd.  De strafmaat werd de avond voor de terechtstelling bekend gemaakt aan de veroordeelde alsook aan het bataljon waarin hij diende. De volgende ochtend, bij dageraad werd de executie voltrokken in aanwezigheid van een  bevelvoerend officier en een dokter die de dood moest vast stellen.

Aanvankelijk was het vuurpeloton  samengesteld uit 12 leden van de eigen eenheid. Omdat dit aak hevige emoties losmaakte werd later in de oorlog beroep gedaan op een speciale sectie van de troepen van de APN, het divisionele hoofd van de militaire politie. Getuigen maken duidelijk dat de opdracht ook deze mannen bijzonder zwaar viel, ook al was in  elk peloton minstens één geweer met een lege patroon geladen. Soms werd uit protest een salvo boven het hoofd van de veroordeelde gevuurd, een enkele keer weigerde het vuurpeloton te schieten en was de bevelvoerende officier verplicht zelf te executeren met zijn dienstrevolver.